Phân Tích Ngành Thép Việt Nam cuối 2024: Cơ Hội Đầu Tư Và Triển Vọng Phục Hồi
Giới thiệu tổng quan ngành thép 2H2024
Ngành thép Việt Nam là một trong những ngành công nghiệp chủ lực, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế và xây dựng cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, ngành này đã trải qua nhiều biến động trong thời gian qua, đặc biệt là những tác động tiêu cực từ khủng hoảng chuỗi cung ứng toàn cầu và sự suy giảm nhu cầu xây dựng. Năm 2024 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng của ngành thép khi thị trường bắt đầu hồi phục mạnh mẽ, đặc biệt là từ nửa cuối năm nhờ các yếu tố hỗ trợ như chính sách kinh tế mới và sự hồi phục của thị trường bất động sản.

Theo quan điểm của chúng tôi, triển vọng ngành thép trong nửa cuối năm 2024 sẽ tập trung vào ba yếu tố chính:
- Sự tăng trưởng nhu cầu tiêu thụ nội địa.
- Sự phục hồi nhẹ của thị trường bất động sản Trung Quốc.
- Các biện pháp bảo hộ thương mại hỗ trợ cho sản xuất trong nước.
Các doanh nghiệp thép lớn như Hòa Phát (HPG), Hoa Sen (HSG), và Nam Kim (NKG) được kỳ vọng sẽ là những cái tên nổi bật thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư nhờ khả năng mở rộng sản xuất, kiểm soát chi phí tốt và gia tăng thị phần xuất khẩu.
Diễn biến hoạt động kinh doanh quý 1/2024
Trong quý 1 năm 2024, tổng sản lượng tiêu thụ thép toàn ngành đạt gần 4 triệu tấn, tăng 1.5% so với cùng kỳ năm trước. Điểm nổi bật trong sự tăng trưởng này đến từ kênh xuất khẩu, với sản lượng xuất khẩu tôn mạ và HRC lần lượt tăng 74% và 21% so với năm ngoái. Nhu cầu tiêu thụ trong nước cũng bắt đầu có dấu hiệu hồi phục, đạt khoảng 1.4 triệu tấn, tăng 20% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, biên lãi gộp của ngành thép vẫn chịu áp lực từ giá thép trung bình giảm trong bối cảnh thị trường bất động sản quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc, tiếp tục suy giảm.

Đáng chú ý, các doanh nghiệp thương mại thép đã có sự cải thiện đáng kể về biên lợi nhuận gộp. Mặc dù giá thép trung bình giảm trong quý 1, nhưng biên lãi gộp của các doanh nghiệp này đã tăng ba quý liên tiếp, đạt mức 2.8%, tăng 76 điểm cơ bản so với quý trước. Điều này cho thấy các doanh nghiệp đã kiểm soát tốt hàng tồn kho giá cao và tối ưu hóa chi phí vận hành, giúp ổn định lợi nhuận trong bối cảnh khó khăn về giá bán.
Nguyên nhân của sự cải thiện
Sự tăng trưởng về biên lợi nhuận này có được là nhờ vào ba yếu tố chính:
- Công suất sản xuất hồi phục: Các doanh nghiệp như Hòa Phát (HPG), Hoa Sen (HSG), và Nam Kim (NKG) đều ghi nhận mức tăng công suất sản xuất trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu gia tăng.
- Chi phí đầu vào giảm: Các yếu tố đầu vào như quặng sắt và than cốc có xu hướng giảm trong nửa đầu năm 2024, giúp giảm áp lực chi phí sản xuất.
- Tồn kho giá cao được xử lý: Các doanh nghiệp đã hoàn tất việc xử lý hàng tồn kho giá cao từ năm 2023, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực lên biên lợi nhuận trong các quý gần đây.
Triển vọng tiêu thụ nội địa và tác động từ bất động sản 2H2024
Sự hồi phục của thị trường bất động sản
Chúng tôi kỳ vọng rằng tiêu thụ thép nội địa sẽ hồi phục mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2024 nhờ sự phục hồi của ngành bất động sản. Từ ngày 01/08/2024, Luật Bất động sản sửa đổi sẽ có hiệu lực, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp phép các dự án xây dựng mới, từ đó gia tăng nhu cầu thép xây dựng. Các biện pháp cải cách đất đai, như bãi bỏ khung giá đất và sử dụng phương pháp đấu giá quyền sử dụng đất, sẽ giúp tăng cường minh bạch và đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, từ đó kích thích thị trường bất động sản.

Nhu cầu tiêu thụ thép cho các dự án bất động sản sẽ đặc biệt cao tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi có nhiều dự án phát triển khu đô thị và hạ tầng giao thông. Sự gia tăng về số lượng dự án mới sẽ là động lực thúc đẩy nhu cầu thép trong nước, hỗ trợ cho sự tăng trưởng của các doanh nghiệp sản xuất thép như HPG, HSG và NKG.

Một dấu hiệu tích cực khác là giá trị tồn kho nguyên vật liệu của các doanh nghiệp thép niêm yết đã tăng 15% so với quý trước và tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy sự tự tin của các doanh nghiệp vào triển vọng tiêu thụ nội địa trong những tháng tới. Chúng tôi cho rằng sản lượng tiêu thụ thép nội địa sẽ tăng khoảng 15% trong năm 2024 và 8% trong năm 2025, nhờ vào sự phục hồi của các dự án bất động sản và nhu cầu xây dựng hạ tầng.
Xu hướng giá thép trong 2H2024
Giá thép quốc tế
Trên thị trường quốc tế, giá thép của Trung Quốc – một trong những nước sản xuất thép lớn nhất thế giới – đã có xu hướng giảm kể từ đầu năm 2024 do triển vọng tiêu thụ yếu kém. Ngành bất động sản của Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn khó khăn, với doanh số bán nhà giảm mạnh 31% so với cùng kỳ năm ngoái. Các biện pháp cứu trợ của chính phủ Trung Quốc, bao gồm việc hạ lãi suất vay mua nhà và gói cứu trợ 300 tỷ NDT, chưa đủ để tác động mạnh lên thị trường trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, Chúng tôi dự báo thị trường bất động sản Trung Quốc sẽ bắt đầu có dấu hiệu hồi phục nhẹ từ cuối năm 2024 và tăng trưởng chậm từ năm 2025. Sự phục hồi này sẽ kéo theo nhu cầu thép tăng lên, giúp giá thép quốc tế ổn định hơn.
Giá thép trong nước
Mặc dù giá thép Trung Quốc giảm, Chúng tôi dự đoán rằng giá thép nội địa tại Việt Nam sẽ có sự cải thiện nhẹ trong nửa cuối năm 2024 nhờ nhu cầu tiêu thụ nội địa tăng và chi phí đầu vào giảm. Giá nguyên vật liệu như quặng sắt và than cốc đã có xu hướng giảm từ đầu năm, giúp các doanh nghiệp sản xuất thép cải thiện biên lợi nhuận.

Chúng tôi kỳ vọng rằng giá thép tại Việt Nam sẽ duy trì ổn định trong thời gian tới, giảm bớt áp lực cạnh tranh từ thép nhập khẩu. Bên cạnh đó, chênh lệch giá thép giữa Việt Nam và Trung Quốc đã giảm đáng kể, giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp thép nội địa.
Chính sách bảo hộ thương mại và ảnh hưởng đến doanh nghiệp
Thuế chống bán phá giá (AD19)
Bộ Công Thương đã quyết định điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá (AD19) với một số sản phẩm tôn mạ từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Hai quốc gia này chiếm 80% lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam, tạo áp lực cạnh tranh lớn cho các doanh nghiệp trong nước.
Chúng tôi nhận định Hoa Sen (HSG), Nam Kim (NKG), và GDA sẽ hưởng lợi lớn nếu biện pháp AD19 được áp dụng. Với thị phần tôn mạ lần lượt là 28%, 18%, và 17%, họ sẽ củng cố vị thế cạnh tranh khi nhu cầu tiêu thụ tôn mạ tăng cao.
Cơ hội đầu tư ngành thép 2H2024

Hòa Phát (HPG)
Cổ phiếu Hòa Phát (HPG) là lựa chọn hấp dẫn trong ngành thép. Lợi nhuận sau thuế quý 1/2024 đạt 2,869 tỷ VND, tăng 622% YoY. Công ty quản lý tốt hàng tồn kho và vòng quay tồn kho, giúp biên lợi nhuận gộp tăng. HPG sẽ hưởng lợi lớn từ sự phục hồi bất động sản trong nước và nhà máy Dung Quất 2 hoạt động từ 1Q2025, tăng năng lực sản xuất. Khuyến nghị mua với giá mục tiêu 34,300 VND/cổ phiếu.
Hoa Sen (HSG)
Hoa Sen ghi nhận sự tăng trưởng mạnh trong quý 2/2024, lợi nhuận sau thuế tăng 209% QoQ. HSG tích trữ nguyên liệu giá thấp, giúp hỗ trợ biên lợi nhuận các quý sau. Doanh nghiệp sẽ hưởng lợi từ các biện pháp chống bán phá giá và phục hồi tiêu thụ nội địa. Khuyến nghị mua cổ phiếu HSG với giá mục tiêu 27,400 VND/cổ phiếu.
Nam Kim (NKG)
Nam Kim tăng trưởng ấn tượng trong quý 1/2024, với lợi nhuận sau thuế 150 tỷ VND, hoàn thành 45% kế hoạch năm. Công ty đang tăng cường xuất khẩu, dự kiến nhà máy Nam Kim Phú Mỹ hoạt động từ 1Q2026. Khuyến nghị mua NKG với giá mục tiêu 31,000 VND/cổ phiếu, nhờ kỳ vọng tăng sản lượng và chu kỳ giá thép mới từ 2H2024.
Kết luận
Ngành thép Việt Nam đang chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ trong năm 2024, với nhiều yếu tố hỗ trợ như nhu cầu tiêu thụ nội địa tăng, các chính sách bảo hộ thương mại và sự giảm chi phí đầu vào. Các doanh nghiệp thép lớn như Hòa Phát, Hoa Sen, và Nam Kim đều có tiềm năng tăng trưởng lớn. Đặc biệt là trong nửa cuối năm 2024 và các năm tới. Đây là thời điểm thuận lợi để các nhà đầu tư xem xét các cơ hội trong ngành thép.